چکیده | |
آموزش تفکر به کودکان که فلسفه برای کودکان (P4C) نیز نامیده میشود یکی از برنامههای آموزشی است که مورد توجه بسیاری از دستاندرکاران تعلیم و تربیت کودک قرار گرفته است. در این برنامۀ آموزشی از داستانها بهمنزلۀ ابزار اصلی آموزش استفاده میشود زیرا عقیده بر این است که داستانها میتوانند مهارتهای شناختی و توانایی پرسشگری را در کودک بالا ببرند و درنتیجه او را در ارزیابی استدلالها، درک روابط علت و معلولی، کشف و تحلیل مفاهیم، و همچنین نتیجهگیری درست از رویدادها یاری کنند. به همین منظور، متیو لیپمن، که پایهگذار آموزش فلسفه برای کودکان است، داستانهایی را با هدف آموزش تفکر به کودکان نوشته است. مقالۀ حاضر، با تأیید برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان، سعی دارد نشان دهد که استفاده از کتابهای ادبی کودکان در برنامۀ درسی یک ضرورت است و میتواند نقش بسزایی در پیشبرد تفکر کودکان داشته باشد. بنابراین باید به داستانهای ادبی بهمنزلۀ یک ابزار آموزشی نگاه کرد و داستانخوانی را جزء برنامههای اصلی کودکان در مدارس قرار داد تا کودکان بتوانند از طریق گفتوگو در مورد آنها قدرت تفکر خود را بالا ببرند. نکتۀ دیگر که باید به آن توجه کرد این است که استفاده از داستان راه تعامل بزرگسالان با کودکان را هموار میکند، و در عین افزایش قدرت تفکر، آنها را با رفتارها و مسائل اجتماعی آشنا میسازد. مقاله های بیشتر را در اینجا بخوانید http://www.voolak.com/ |
این روزا بیشتر کاربرای اینترنت، از انواع مودم برای دریافت این سرویس استفاده می کنن. مودم هم مثل هر دستگاه الکترونیکی دیگه ای ممکنه به دلایل مختلفی دچار مشکلاتی بشه؛ مثلا قطع و وصل بشه یا این که کلا روشن نشه. خب بدون شک این مساله تاثیرات منفی زیادی رو کار شما میذاره و اذیتتون میکنه. به همین خاطر هم لازمه که با مراحل و روش های عیب یابی مودم آشنا باشین. در این صورت میتونین مشکل و منشأ بروزش رو خیلی زود شناسایی کنین و در زمان مناسب برطرفش کنین. در ادامه ی این مطلب، نکات کامل و کاربردی رو راجع به عیب یابی انواع مودم و ترفندهای رفع ایراد به شما همراهان عزیز ارائه میدیم بتونین مشکل رو برطرف کنین. همچنین یادآوری می کنیم که مهندسین مجرب IT در مرکز طراحی شبکه ، خدمات تخصصی رو برای ترمیم مودم به شما ارائه میدن؛ ما رو همراهی کنین.
برای این که بتونین مودم رو عیب یابی و مشکلاتش رو برطرف کنین، باید به ترتیب زیر پیش برین:
مرکز طراحی شبکه ، تحت حمایت و نظارت مستقیم مرکز سخت افزار ایران، تخصصی ترین خدمات و سرویس ها رو در حوزه ی نتورک به کاربرا ارائه میده. در این مرکز نیروهای زبده ای فعالیت می کنن که سالها در حوزه مورد بحث کار کردن و از دانش روز شبکه بهره مند هستن. طراحی و اجرای انواع سیستم های شبکه، تعمیر مشکلات شبکه، نصب و راه اندازی تجهیزات مختلف شبکه، ترمیم تجهیزات و مواردی از این دست، مهم ترین سرویس هایی هستن که همکارای ما در واحد طراحی شبکه ی مرکز سخت افزار ایران به مراجعین ارائه میدن. پرسنل مرکز طراحی شبکه تلاش میکنن ضمن ارائه با کیفیت ترین سرویس ها، رضایت شما کاربران محترم رو جلب کنن و شما رو از مراجعه به سایر مراکز بی نیاز کنن.
کارشناسان واحد تعمیر موبایل کمک در اولین قدم به منظور یادگیری تعمیرات موبایل و امکان فعالیت در این شرکت و خدماترسانی به مشتریان عزیز باید دوره آکادمیک اختصاصی را پشت سر بگذارند. در این دوره تعمیرکار به صورت تئوری با تمام ضوابط و قوانین تعمیر موبایل و فعالیت در شرکت موبایل کمک آشنا میشود. تمام نکاتی که باید وی برای انجام یک تعمیر حرفهای بداند به او گوشزد خواهد شد. این نکات در زمینههای متنوعی بیان میشوند و شامل دستهبندیهای گوناگونی همچون امنیت تعمیر، مراحل تعمیر، مراقبت از قطعات دمونتاژ شده و غیره میشود. در این دوره آکادمیک تعمیرکاران کاندید شده میتوانند هر سوالی که در مورد تعمیر موبایل دارند را مطرح کرده پاسخ آن را از اساتید مجرب دریافت کنند.
در مرحله دوم تعمیرکاران کاندید عضویت در شرکت موبایل کمک با انواع گوشی های مختلف آشنا میشوند. تعمیرکار باید با گوشی های اندرویدی، آی او اسی و ویندوزفون آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند تفاوت مابین آن ها و همچنین تفاوت مابین یک مشکل نرم افزاری و سخت افزاری را به درستی تشخیص دهد. در این مرحله از یادگیری تعمیرات موبایل مراحل کلی تعمیر موبایل برای هر یک از دسته گوشی های مذکور شرح داده میشود.
به عنوان مثال اغلب ترفندهای تعمیر آیفون ها در این دوره عنوان میشوند و همین امر برای گوشی های اندرویدی سامسونگ، الجی، بلکبری و غیره تکرار خواهد شد. بنابراین در پایان این دوره تعمیرکار کاندید عضویت در شرکت موبایل کمک با تمام جوانب امر و ترفندهایی که برای تعمیر گوشی برندهای مختلف به آن ها احتیاج دارد آشنا خواهد شد.
روش اول: ارسال موبایل با پیک رایگانروش دوم: درخواست تعمیر موبایل در محلسفارش تلفنی تعمیرات موبایل021-75147درخواست تعمیرات
اگرچه اغلب افرادی که برای عضویت به جمع تعمیرکاران شرکت موبایل کمک کاندید میشوند با اغلب ابزارهای تعمیرات موبایل آشنایی دارند، اما گذراندن دوره آشنایی با ابزارهای تعمیر برای تمام این کاندیدها اامی است. از آنجایی که در موبایل کمک گستره عظیمی از ابزارهای پیشرفته و کاملا حرفهای را در برد خود دارد، بنابراین لازم است تعمیرکاران دقیقا با طرز کار و نحوه استفاده تک تک این ابزارها آشنا شوند.
موبایل کمک اکیدا پافشاری دارد که کارشناسان تعمیر این شرکت باید همیشه از بهترین ابزار ممکن برای انجام تعمیرات موبایل استفاده کنند. بهترین ابزار ممکن همیشه آن ابزاری است که کمترین خطر آسیب دیدگی را برای گوشی مشتری ایجاد کرده و سریعترین و راحتترین روش را هم برای تعمیرکار به همراه داشته باشد. پس در مرحله سوم باید کاندیدهای عضویت در برد تعمیرکاران موبایل کمک با تمام ابزارهای پیشرفتهای که در صورت تایید در اختیارشان قرار داده میشوند آشنا شوند.
در این دوره کاندیدهای عضویت در تیم تعمیرکاران موبایل کمک باید دوره عملی یادگیری تعمیرات موبایل را پشت سر بگذارند. در این مرحله شرکت موبایل کمک نمونههایی از گوشیهای موبایل برندهای مختلف را در اختیار کاندیدها قرار میدهند و آن ها میتوانند آزادانه مراحل تعمیر و تعویض قطعات مختلف را روی گوشی های مورد نظر بررسی کنند. این مرحله از دوره یادگیری تعمیرات موبایل در شرکت موبایل کمک یکی از طولانی ترین و مهم ترین مراحل کار محسوب میشود چون کاندیدهای محترم باید مراحل تعمیر تمام گوشی های پرکاربرد روز را پشت سر بگذارند.
علاوه بر گوشی هایی که از طرف شرکت در اختیار کاندیدهای عضویت در تیم تعمیرکاران موبایل کمک قرار داده میشود، کاندیدها میتوانند هر گوشی خاصی که مورد نظرشان باشد را هم از شرکت دریافت کرده و مراحل تعمیر و تعویض قطعات آن را بررسی کنند. در نظر داشته باشید که تمام گوشی هایی که در این مرحله در اختیار کاندیدهای عضویت در تیم تعمیرکاران موبایل کمک قرار داده میشوند، گوشی های موجود در خود شرکت هستند. در این مرحله به هیچ عنوان گوشی مشتریان شرکت در دست کاندیدها قرار داده نمیشود.
در این مرحله کاندیدها باید در امتحان تئوری و عملی بسیار تخصصی شرکت کنند و حتما باید امتیاز لازم را در این دو امتحان کسب نمایند، در غیر این صورت به آن ها اجازه عضویت در تیم تعمیرکاران موبایل کمک داده نمیشود. در مرحله تئوری همه چیز روی قلم و کاغذ خلاصه میشود، اما در بخش عملی کاندید مورد نظر باید از یک تست تعمیر موبایل تخصصی به بهترین شکلی که میتواند گذر کند. برای هر کاندیدا یک تعمیر تصادفی در نظر گرفته میشود، برای مثال ممکن است برای یک کاندیدا تعویض ال سی دی آیفون 8 به عنوان تست در نظر گرفته شود و برای تعمیرکار بعدی تعویض دوربین اصلی گلکسی نوت 8 سامسونگ انتخاب شود.
تعمیرکار باید بتواند در مدت زمان تعیین شده تعمیر مورد نظر را به بهترین شکل ممکن روی گوشی انجام دهد. این مرحله از کار اهمیت بسیار بالایی داشته و توانایی های تعمیرکار را به چالش میکشد. اگر متخصصین مجرب موبایل کمک در حین انجام این مرحله متوجه شوند که عملکرد تعمیرکاری کیفیت لازم را ندارد، وی را رد میکنند. در این مرحله عوامل بسیار مهمی برای کسب موفقیت تعمیرکار نقش دارند. عواملی همچون سرعت عمل، دقت و کیفیت تعمیر، توجه به مسائل ایمنی، استفاده درست از ابزارهای تعمیر و غیره برخی از اصلی ترین این موارد محسوب میشوند.
تعمیرکارانی که 5 مرحله قبل را با موفقیت پشت سر بگذارند به مرحله آخر یعنی دوره استادیاری میرسند. در این دوره تعمیرکار کاندید به یکی از کارشناسان تعمیر مجرب و با سابقه شرکت معرفی خواهد شد و به عنوان دستیار با وی فعالیت میکند. در این دوره تعمیرکار جدید میتواند مراحل تعمیر گوشی های مختلف مشتریان به دست کارشناس تحت نظرش را مشاهده کرده و به تدریج تجربه بیشتری کسب کند. هر زمان که کارشناس تعمیر مجرب شرکت مهارت ها و توانایی دستیارش را به تایید برساند، دستیار او به عضویت برد تخصصی موبایل کمک در خواهد آمد و میتواند به طور مستقل به عنوان یکی از اعضای تیم واحد تعمیر شرکت فعالیت داشته باشد.
حتما بخوانید: تعمیر دوربین گلکسی اس ۷ سامسونگ با کمترین قیمت در موبایل کمک
جمعبندی
همانطور که مشاهده کردید در این مقاله به شرح 6 مرحلهای پرداختیم که کارشناسان واحد تعمیر موبایل کمک باید برای عضویت در این مجموعه از آنها عبور کنند. مطمئنا با طی کردن مراحلی که در نظر گرفته شدهاند، تعمیرکاران شرکت به بهترین شکل ممکن یادگیری تعمیرات موبایل را پشت سر میگذارند و مشتریان گرامی میتوانند با اطمینان کامل تعمیر گوشی خود را به دست این افراد بسپارند.
نصب سیستم امنیتی در خانه ها بسیار آسان است و باعث می شود اعضای خانواده احساس امنیت و آسایش بیشتری داشته باشند. دوربین های مداربسته چشم دومی هستند که به صورت شبانه روزی ساختمان را بررسی می کنند. علاوه بر بیرون ساختمان امکان نظارت بر فضای داخلی ساختمان نیز وجود دارد.
تکنولوژی دوربین های مداربسته در دهه اخیر پیشرفت چشم گیری داشته است. امروزه صدها نوع دوربین، با ویژگی های مختلف در بازار وجود دارد. قبل از خرید دوربین مدار بسته باید بدانید که ویژگی های مورد نیاز شما کدام است. در این مطلب ۱۰ مورد از ویژگی های دوربین مداربسته خوب بیان می شود.
ویژگی های دوربین مداربسته خوب
دوربین مداربسته هم در فضای داخلی و هم در بیرون ساختمان نصب می شود. اگر بخواهید دوربین مداربسته را در فضای بیرونی ساختمان نصب کنید، باید سازگاری آن را با آب و هوا در نظر بگیرید. بازه دمایی و میزان بارش را در منطقه خود بررسی کنید. دوربین های مقاوم در برابر آب و هوا قیمت بیشتری دارند ولی دوام بالاتری هم دارند. هر ساختمانی که سیستم دوربین مداربسته داشته باشد، علاوه بر ایمنی بیشتر، قیمت بالاتری نیز خواهد داشت. پس دوربینی را انتخاب کنید که با شرایط آب و هوایی محل زندگی شما سازگاری داشته باشد.
یکی از ویژگی های دوربین مداربسته خوب داشتن قابلیت کنترل از راه دور است. شما می توانید با استفاده از اینترنت و اپلیکیشن موبایل، دوربین مدار بسته را از راه دور کنترل کنید و تصاویر ضبط شده را از هر مکانی تماشا کنید. با استفاده از این ویژگی می توانید رفت و آمد بچه ها و کارگران خانه را بررسی کنید. دوربین های IP نوعی از دوربین مدار بسته هستند که از طریق اینترنت کنترل می شومند. این دوربین ها از دوربین های مداربسته معمولی گران قیمت ترند.
اندازه دوربین های مداربسته هر سال کوچک تر می شوند. همچنین شکل و طرح آن ها رفته رفته زیباتر و مدرن تر می شود. انتخاب اندازه مناسب برای دوربین مداربسته به هدف شما بستگی دارد. اگر اندازه دوربین مداربسته ای که بیرون ساختمان نصب می شود، بزرگ باشد، سارقان را از آن ساختمان دور می کند. اگر بخواهید دوربین مدار بسته را به شکل مخفی نصب کنید، اندازه های کوچک تر پیشنهاد می شود. دوربین های کوچک تر مناسب نصب در فضاهای بسته هستند.
شناسایی حرکتی یکی از ویژگی های دوربین مداربسته خوب است. وقتی سیستم امنیتی ساختمان فعال شود، زنگ هشدار به صدا در می آید. ولی دوربین هایی که قابلیت شناسایی حرکتی دارند، حرکت ها و فعالیت های مشکوک را نیز ثبت می کند و به صاحب خانه اطلاع می دهد. همه دوربین های مداربسته قابلیت شناسایی حرکتی ندارند. اگر شما به دنبال ارتقای سیستم امنیتی خانه تان باشید، صرف هزینه بیشتر و خرید دوربینی با قابلیت شناسایی حرکت، کاری عاقلانه است.
یک دوربین ثابت، فقط از یک نقطه تصویربرداری می کند. دوربین هایی که در عملکرد خود انعطاف بیشتری داشته باشند، امکان گردش، چرخش و بزرگنمایی دارند. به این دوربین ها، دوربین PTZ گفته می شود. انتخاب از بین دوربین ثابت یا گردان به هدف شما از نصب دوربین مدار بسته بستگی دارد. اگر فضایی که قصد نظارت بر آن را دارید یک حیاط یا اتاق کوچک باشد، دوربین ثابت مناسب است. در مقابل اگر می خواهید یک منطقه بزرگ را زیر نظر بگیرید، دوربین PTZZ مناسب تر است. هر چند که قیمت این دوربین ها از دوربین های ثابت بیشتر است، ولی خرید یک دوربین انعطاف پذیر، بهتر از خرید چند دوربین ثابت برای داشتن دید کافی از محیط است.
برخی از سرقت ها در تاریکی شب اتفاق می افتد. یک دوربین مادون قرمز امکان ضبط تصاویر با کیفیت، در طول شب را دارد. دوربین های دیگری نیز با قابلیت دید در شب وجود دارند که از نور مادون قرمز استفاده نمی کنند. قیمت این دوربین ها بیشتر است. ابتدا باید هدف خود را از خرید دوربین مدار بسته تعیین کنید.
در سال های گذشته دوربین های مداربسته امکان ضبط صدا را نداشتند. یکی از ویژگی های دوربین مداربسته خوب داشتن سیستم صوتی و میکروفون است. امروزه دوربین های مدار بسته ای وجود دارند که امکان گوش کردن به صداهای داخل خانه، استراق سمع و صحبت کردن با افراد نزدیک ساختمان مثل همسایه و پیک موتوری را دارند. این قابلیت ممکن است کمی غیر ضروری و تجملاتی به نظر برسد.
ابتدا باید تصمیم بگیرید که به چه وضوحی از تصویر نیاز دارید. دوربین های مداربسته با وضوح تصویر بالا و رنگی، گران تر از دوربین های سیاه و سفید هستند؛ اما این دوربین ها جزییات دقیق تری از مکان را در اختیار شما قرار می دهند. اگر سارقی وارد خانه شما شود، دوربین سیاه و سفید امکان تشخیص رنگ لباس و موی او را ندارد، از این رو تشخیص کامل چهره فرد سخت تر می شود. در مقابل اگر بودجه کافی برای خرید دوربین مدار بسته رنگی با وضوح تصویر بالا را نداشته باشید، می توانید به خرید یک دوربین مداربسته معمولی اکتفا کنید.
زاویه دید گسترده از ویژگی های دوربین مدار بسته خوب است. این نوع از دوربین ها لنزهایی برای ثبت تصاویر ۱۸۰ یا ۳۶۰ درجه از محیط را دارند. یک دوربین مداربسته ۱۸۰ درجه، برای پارکینگ ساختمان ها مناسب است و می تواند به جای ۴ دوربین آنالوگ کاربرد داشته باشد. دوربین مدار بسته ای که زاویه دید گسترده دارد قیمت بیشتری نیز دارد، ولی این نکته را در نظر داشته باشید که این دوربین جایگزین چند دوربین مدار بسته معمولی می شود و هزینه نصب و نگهداری یک دوربین کمتر از چند دوربین است. وضوح تصویر این دوربین ها نیز بالا است.
قبل از خرید دوربین مداربسته، هدف از خرید باید مشخص شود. در واقع هدف از خرید دوربین مدار بسته، نوع دوربین و ویژگی های مورد نیاز را تعیین می کند. بنابراین پیشنهاد می کنیم قبل از خرید دوربین مدار بسته در مورد آن تحقیق کنید و با کارشناسان پویا بین” در مورد آن م کنید تا دوربینی با ویژگی های متناسب با قیمت مناسب را انتخاب کنید.
یکی از راههای پرورش خلاقیت کودکان و نوجوانان تقویت قوه تخیل آنها هست. آموزش داستان نویسی برای کودکان روشی برای به پرواز در آوردن تخیلات و خیال پردازی هست. برای کودکان خردسال که سواد خواندن و نوشتن ندارند، راههای زیادی برای آموزش داستان نویسی وجود دارد. داستان نویسی کمک میکند تا قدرت تفکر و منطق نظم پیدا کند و اگر شما در سنین کم خردسالی به کودک یاد بدهید که چطور مراحل منطقی ساختار یک داستان را بشناسد در سن نوجوانی به راحتی نویسندگی میکند.
در ادامه ۵ روش برای آشنایی کودک با داستان نویسی را توضیح میدهیم
روش اول) آشنایی با داستان نویسی با شرح وقایع روزمره:
هر شب در پایان روز از کودک بخواهید داستان آن روز را برای شما تعریف کند. یک رکوردر یا دوربین فیلمبرداری روشن کنید و اجازه بدهید تا کودکتان کل اتفاقاتی که در روز افتاده را تعریف کند.
در ابتدا ممکن هست در بخاطر آوردن اتفاقات و کنار هم چیدن آنها مشکل داشته باشد، برای همین شما پرسشهایی را مطرح کنید. برای مثال بپرسید، ” امروز صبح اول از همه بعد از بیدار شدن چه کردی؟ توی مهدکودک چه کاردستی درست کردی؟ وقتی دوستت باهات بازی نکرد، چه احساسی داشتی؟ چه برنامه تلویزیونی دیدی؟….”
بگذارید در مورد همه احساساتش چه خوشحالی یا ناراحتی که در هر موقعیتی داشته فکر کند و برای شما بیان کند.
در این روش کودک شما با داستان نویسی آشنا میشود، اینکه هر داستانی یک شروع، اتفاقات میانی و یک پایان دارد. با پشت سر هم تعریف کردن اتفاقات با توالی و نظم آشنا میشود و در این نظم سعی میکند، روندی منطقی را اعمال کند. در بیان داستان روز و اتفاقاتی که در روز افتاده نیاز هست تا کودک توجه به مسائل جزئی داشته باشد و بر روی مطالبی که در داستانش عنوان میکند، متمرکز میشود. همینطور با احساسات و هیجاناتی که در روز با آنها درگیر هست، آشنا میشود و هوش هیجانی در کودک تقویت میشود.
روش دوم) آموزش داستان نویسی با حدسیات در مورد آینده:
یک روش دیگر برای آموزش داستان نویسی برای کودکان تخیل پردازی اتفاقات در آینده هست. یعنی بجای اینکه کودک اتفاقاتی که در گذشته افتاده را بیان کند، بخواهید در مورد آینده صحبت کند. مثلا، وقتی خانه مادر بزرگ رفتیم، دوست داری چه کارهایی انجام دهی؟ چه چیزی به مادر بزرگ بگویی؟ ”
روش سوم) داستان نویسی با نقاشی
یک روش برای ترغیب بچهها به داستان نویسی خصوصا کودکانی که سواد نوشتن ندارند، نقاشی کردن هست. از کودک بخواهید اتفاق و تجربه اخیری که داشته را نقاشی کند. مثلا گردشی که با مامان در پارک داشته را نقاشی بکشد. این نقاشی میتواند اینطوری باشد، ” دست در دست مامان زیر درختی نشسته یا عدهای اطراف آنها مشغول تاب بازی هستند ….”. بگذارید هر طور دوست دارد داستانش را نقاشی بکشد. مهم نیست نقاشی سادهای باشد یا نه با جزییات و نکات ریز … فقط هدف این هست که بچهها فکر کنند و افکارشان را بر روی کاغذ نقاشی کنند.
روش چهارم) داستان نویسی با خواندن قصه کودکانه جدید های مورد علاقه
برای بچههای خردسال و پیش دبستانی که دوست دارند، برای آنها قصه خوانده شود این روش خیلی جذاب هست. وقتی قصهای برای آنها میخوانید از بچهها بخواهید داستان را با شخصیتهای خیالی خودشان تعریف کنند و انتهای داستان را تغییر دهند. بعنوان مثال اگر در کتاب قصه مورد علاقهشان خرسی در جنگلی زندگی میکند از کودک بپرسید، ” فکر میکنی به جز خرس چه حیوان دیگری در جنگل هست؟ آنها چه شکلی هستند؟ اگر تو جای خرس داستان بودی آخر داستان چه میکردی؟ ”
بحث کردن در مورد عناصر مهمی که داستان را ساخته کمک میکند تا کودک با ساختار داستان نویسی آشنا شود. چه چیزی در ابتدا مهم هست؟ وسط داستان چه اتفاقی افتاد و چرا به انتها نیاز هست؟… همه این پرسشها و صحبت در مورد آنها تفکر خلاق در کودکان تقویت میکند.
روش پنجم) نمایش بازی کردن قبل از نوشتن داستان
بازی کردن نقشهای یک داستان قبل از نوشتن داستان یک جرقه داستان پردازی هست. خصوصا برای بچههای مدرسهای شاید بجای اینکه از آنها بخواهیم بنشینند و یک برگه کاغذ سفید دستشان بدهیم تا شروه به داستان نویسی کنند، بهتر هست ابتدا صحنههایی را بصورت نمایش اجرا کنیم و بعد کودک آنچه دیده را روی کاغذ بیاورد و با تخیلاتش اضافه و کم کند.
در داستان نویسی با پرسیدن سوالات سعی کنید روند قصه را به جلو پیش ببرید. مثلا سوالاتی از این قبیل داشته باشید:
شما داستان را یاداشت کنید و کودک آنرا تعریف کند و حتما فراموش نکنید که در انتهای داستان آنرا با صدای بلند برای کودک بخوانید.
استفاد از کاربرگهای داستان نویسی خیلی کمک میکند در شید شاد نمونههایی از این تمرینها را در مطلب کاربرگ داستان نویسی مدرسه و کاربرگ تمام کردن داستان داشتیم.
گاهی تاثیر قصه کودکانه بر زندگی کودک آنقدر مفید است که ده ها آموزش از آن عاجز است. قصه میتواند سرگذشت انسانی باشد که از جمع خسته شده است و از آن دوری میکند. ولی همین دوری، نیاز او را برای برگشتن و پیوستن به جمع، برای خود او روشن میکند و فرد گریزان از جمع را به جمع باز میگرداند. به این ترتیب درمانجو، از طریق قصههای مناسب با مشکلات و مسایل زندگی آشنا میشود و مهارت اجتماعی بیشتری به دست میآورد داستان کودکانه شنل قرمزی ممکن است در نظر اول خیلی پیش پا افتاده به نظر بیاید، اما تمثیل خیلی خوبی برای یاد دادن این موضوع است که هر کسی شایسته دوستی نیست نباید هرگز به غریبهها اعتماد کرد.
قصه کودکانه
در رشد روانی و اخلاقی کودکان تأثیر بسیار دارد. قصه، پلی است میان کودک و
دنیای اطراف او. قصه مستقیماً در تخیل کودک تأثیر میگذارد و به تخیلات
کودکانه او، جهت میدهد. مشاوران و روانشناسان کودک نیز در
رویکرد تحلیلی، شناختی و رفتاری کودکان، فقدانها را پیدا میکنند و کودک
را به صورت غیر مستقیم برای ایجاد تغییرات، آماده میسازند. مثلا قصه یا
کتابی که برای کودک خوانده میشود، میتواند نه گفتن» را به کودک آموزش
بدهد و یا این توانایی را در او بیدار و تقویت کند. قصه گویی میتواند یک
راهکار مناسب برای آموزش شیوههای درست زندگی به کودکان باشد و قصهها در
جهت دادن به افکار و تخیلات کودکان و نشان دادن مفاهیم درست فرهنگی، بسیار
مؤثرند.
قصه درمانی یکی از فنون روان
درمانی است که در کنار رویکردهای روانشناسی، کودک را برای مقابله با
اضطرابها و هراسها آماده میسازد و میتواند بسیاری از مفاهیم آموزشی در
حوزههای فرهنگ، اخلاق، بهداشت و یا دانشهای مختلف را، بدون آن که
مستقیما به باورهای او ضربه بزند یا در کودک مقاومت منفی و احساس لجبازی
ایجاد کند، به کودک انتقال دهد؛ چرا که یک فرد در دوران کودکی
(3 تا 9 سال) در بحران لجبازی است و وقتی شما مستقیما او را از انجام
دادن کاری منع کنید، میکوشد دقیقا برعکس رفتار کند. حال آن که با
قصهگویی میتوان به طور غیر مستقیم، بر رفتارهای غلط کودک تأثیر مثبت گذاشت و او را به فکر کردن واداشت.
الگوسازی
در الگوسازی، هر کودک یاد
میگیرد که رشتهای از الگوها را بسازد. وقتی کودکان قصهای را میشنوند،
مدام حوادث و شخصیتهای داستان را با تجربیات خود از وقایع ارتباط
میدهند. فرآیند تطابقیابی در سطحی ناهوشیار رخ میدهد. به طور مثال تا
به حال به این نکته توجه کردهاید که اگر در روند قصه شما اتفاقی عادی
برای یکی از قهرمانان پیش بیاید، ممکن است کودکان شما اتفاق مشابهی را که
برای خودش پیش آمده یا شاهد آن بوده به یاد آورد و دلش بخواهد که آن را
بازگو کند. در حقیقت شما یک جریان تطابقیابی را در طول قصهگویی خود فعال
کردهاید. بچههای پیش دبستانی عاشق حرکات بیانی با دست، تغییر حالت و
احساس با صورت و صداهای زمینه و جلوههای صوتی هستند.
برای
زنده کردن شخصیتها و حوادث برای بچهها میتوان از این عناصر استفاده
کرد عناصر در یک داستان همیشه باید مثل هم استفاده شوند تا بچهها آنها را
یاد بگیرند و به خاطر بیاورند. تطابق یابی، عنصر مهمی در قصهگویی است که
به قصهها نیروی نفوذ و تاثیر میبخشد. تطابق یابی، یک فرایند ذهنی
ناخودآگاه است. وقتی بچهها به داستان گوش میدهند به طور مداوم آنچه را
میشنوند با خاطرات خود پیوند میدهند. آنها در ذهن خود جستجو میکنند تا
تجربیات حاضر خود از داستان را با وقایعی از گذشته مرتبط کنند. اگر کودکی
بشنود سگی بزرگ و خشمگین» شروع به تطابقیابی در تجربیات گذشته میکند
تا به این سه کلمه معنی بدهد؛ بنابراین عبارت سگی بزرگ و خشمگین» در هر
کودک شنونده، تصویر متفاوتی را در خاطر زنده میکند. چون کودکان منحصر به
فرد هستند، تجاربشان نیز منحصر به فرد است. آنها را از خلال حواس خود
تعبیر و بنا بر تجربیات گذشتهشان تفسیر میکنند.
اختلالهای رفتاری طبقهای
از رفتار کودک است. کودکانی که رفتارشان به این طبقه تعلق دارد از میزان
شرارت و شیطنتی که ویژگی گروه سنی آنهاست پا را فراتر میگذارند. آنها
بهطور جدی حقوق مسلم دیگران را زیر پا میگذارند و یا قوانین عمده
اجتماعی را خدشهدار میکنند. گاهی بسیاری از کودکان از نظر هیجانی نیز با
مشکل روبهرو میشوند و در معرض افسرده شدن قرار میگیرند. اختلالات
هیجانی رفتاری به شرایطی اطلاق میشود که در آن پاسخهای هیجانی و رفتاری
در مدرسه با هیجانهای فرهنگی، سنتی و قومی تفاوت داشته باشد.
بهطوریکه
در عملکرد تحصیلی فرد، مراقبت از خود، روابط اجتماعی، سازگاری فردی،
رفتار در کلاس و سازگاری در محیط کار نیز تأثیر منفی داشته باشد. اغلب
کودکان با اختلالات رفتاری احساسات منفی دارند و با دیگران بدرفتاری
میکنند. در بیشتر موارد، معلمان و هم کلاسیها آنها را طرد میکنند، در
نتیجه فرصتهای آموزشی آنان کاهش مییابد. بهرغم مشکلات فراوانی که این
کودکان با آن مواجهاند، بیشتر آنها تا سالها پس از ورود به مدرسه
شناسایی نمیشوند مگر اینکه اختلالات رفتاری و مشکلات تحصیلی آنان تشدید
شود.
بسیاری از بزرگسالان تحمل
رفتارهای کودکان با اختلالات رفتاری را ندارند و به تنبیه آنان نیز متوسل
میشوند. این کودکان در مقایسه با همسالان بهنجار خود در جنبههای مهم
زندگی محدودیت دارند و در تعاملات اجتماعی با مشکلات جدی مواجهاند.
ناتوانیهای این کودکان از رفتارهای آنها ناشی میشود. قصهدرمانی در
سالهای اخیر بهصورت یکی از فنون بازیدرمانی مطرح شده است. استفاده از
قصهدرمانی بهمثابه یک فن درمانی فقط به درمان مشکلات روانشناختی کودکان
منجر نمیشود. در قصهدرمانی فرض بر این است که تغییر در زبان و ادبیات
قصههای زندگی فرصتهای جدیدی برای رفتار و روابط با دیگران ایجاد می کند.
کودکان از طریق داستانها و افسانهها با حقایق و تجربههای زندگی آشنا میشوند.
تأثیرپذیری از شخصیتهای قصه، تقویت قدرت فهم و بیان، پرورش خلاقیت،
آموزش زبان و افزایش گنجینه واژگان کودکان نیز از دیگر تأثیرهای آموزشی و
تربیتی داستانسرایی بهشمار میروند. در واقع داستان خلاقیت گستردهای
است که با آن هر فردی میتواند عقاید بهظاهر نامعقول را بازیابی و آنها
را جایگزین و استفاده سازنده از آنها را مطرح کند.
داستانسرایی بهمثابه
تدبیری مداخلهای برای آموزش میتواند دانشآموزان را به کشف معنای منحصر
به فرد بودن خود ترغیب کند و توانایی آنها را برای برقراری ارتباط واقعی
بین افکار و احساسات افزایش دهد. مهارتهای کلامی میتواند توانایی
دانشآموزان را برای حل و فصل اختلاف بین فردی بهصورت آرام و توأم با بحث
و گفتوگو افزون سازد. بیان داستان و نیز گوش فرا دادن به آن
دانشآموزان را به بهرهگیری از تخیلاتشان تشویق میکند. این تخیل قوی
میتواند اعتماد به نفس و انگیزش شخصی را در دانشآموزان افزایش دهد، زیرا
آنان خود را برای نیل به امیال و آرزوهایشان شایسته و توانا تصور میکنند.
قصهها میتواند از نظر تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی در کودک نیز موثر واقع شوند. قصهها
میتواند از نظر تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نیز موثر واقع شوند و
بسیاری از مقررات، هنجارهای اجتماعی و دستورالعملهای زندگی را منتقل کنند.
چگونگی روبرو شدن با مشکلها، حل آنها و بسیاری از الگوهای رفتاری در
گروهها و طبقههای مختلف اجتماعی و سنی در داستانها بیان میشود.
اگر
والدین یا درمانگران قادر به فهم افکار سرّی کودک یا شناسایی احساسهای
پنهان او باشند، هر اندازه تفسیرهای انجام شده نیز درست باشند، باز این
فرصت از کودک گرفته میشود که خود از طریق شنیدن پی در پی داستان و تفکر
درباره آن به احساس رویارویی موفقیتآمیز با مشکل خود دست یابد. بههمین
دلیل است که رویکردهای داستانی به رواندرمانی تأکید دارد و قصهها در
چگونگی رفتار و واقعیتهای کودکان نقش موثری ایفا مینماید. قصهها به
کودکان راهحلهایی ارائه میدهند که غیرمنتظره و شگفتانگیز و در عین حال
شدنی و مثبت هستند. تلاش پژوهشگران و درمان گران منجر به استفاده از
ادبیات و قصه و قصهدرمانی شده است.
برخی از مسائل کودکان با
مشکلات عاطفی و رفتاری از ضعف آگاهی و بهره نبردن از مهارتهای اجتماعی،
الگوی کلامی صحیح، رفتارهای جامعهپسندانه، مهارتهای ارتباطی و
دوستیابی، مسئولیتپذیری و غیره ناشی میشود؛ پس آموزش این مهارتها به
این کودکان ممکن است تا حدودی از بروز این مشکلات پیشگیری کند. درمانگران
و روانشناسان کودک میتوانند جدیت بیشتری برای استفاده از قصه در
مداخلههای درمانی کودکان و نوجوانان نشان دهند و والدین و معلمان بهتر
است استفاده گستردهتر از قصههای هدفدار را در برنامههای آموزشی و
تربیتی کودکان بگنجانند به خصوص که این امر در سنت تربیتی فرهنگ ما جایگاه
خاص خود را هم دارد.
درست انتخاب کنید!
انتخاب قصه در قصه
درمانی» مهم است و هر قصهای برای هر اختلالی کارکرد ندارد. قصه بیشتر بر
روی اختلالات رفتاری تأثیر میگذارد و برای درمان همه اختلالات و مشکلات،
کاربرد ندارد. به طور مثال در اختلال توجه و تمرکز (ADHD)
که بین مردم به بیش فعالی» معروف است، قصه درمانی تأثیر و کاربرد ندارد،
اما بر کاهش پرخاشگری، بسیار مؤثر است. انتخاب قصه باید تحت نظر روانشناس
یا مشاور و بر اساس تشخیص اختلال و مشکل کودک باشد. چرا که آنها بنابر
صلاحدید خود، قسمتهای غیر ضروری داستان را حذف و مناسبترین قسمتهای
ماجرا را برای کودک تعریف میکنند. بنابراین بهتر است پدران و مادران،
سرِخود کاری نکنند و برای انتخاب قصه مناسب، به روانشناس و یا مشاور
مراجعه داشته باشند. پس از آن نیز، یا کار را به روانشناس بسپارند و یا
آموزشهای لازم را ببینند و خودشان در منزل برای فرزندشان قصه بخوانند.
وقتی
مادری از رفتارهای پرخاشگرانه کودک خود بر اثر تأثیرپذیری از کارتونهای
تلویزیونی نظیر بت من» یا مرد عنکبوتی، شکایت دارد، روانشناس یا مربی از
طریق قصه درمانی و با خواندن داستانهایی که بار عاطفی بیشتری دارند، کودک
را آرام میکند و خوب و بد رفتارها را در متن قصه و با کمک شخصیتهای
داستانی، به کودک متذکر میشود. در خصوص این که بهتر است کدامیک از والدین
قصه را برای کودک تعریف کنند، به ارتباط آنان با فرزندشان مربوط میشود و
هرکدام که روحیه آرام تری دارد یا کودک با او راحتتر است، باید این کار
را انجام دهد. گاهی نیز خود کودک انتخاب میکند که کدام یک از آنها برایش
قصه بخواند.
از دیگر سو، جنسیت کودک
تأثیری در قصه درمانی ندارد و او بسته به نوع اختلال و مهارت و نیز تشخیص
درست مشاور و روانشناس، به قصه درمانی پاسخ میدهد. یه گفته مؤلف کتاب
مشکلات رفتاری کودکان و راه حل آنها»، لالایی خواندن، بخشی از همین کار
است و به مادران توصیه میکند قبل از خواب برای کودکانشان، لالایی بخوانند
و تأثیر این کار را روز بعد بر رفتارهای فرزندشان ببینند.
در اهمیت قصه گویی و خواندن با کودکان میتوان با نقل قولی از افلاطون صحبت را شروع کرد. افلاطون میگوید: باید پرستاران و مادران را وادار کنیم فقط حکایاتی را که پذیرفتهایم برای کودکان نقل کنند و متوجه باشند پرورشی که روح اطفال از راه گفتن حکایات به دست میآورد، به مراتب بیشتر از تربیتی است که جسم آنها با ورزش پیدا میکند.» قصهها و افسانهها همواره در رشد و کمال ذهنی و فرهنگی انسانها مؤثر بودهاند و به نوعی زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم، شیوهٔ کار و تولید آنها و رفتار، تفکر، احساس، مذهب، اخلاق و اعتقادات هر جامعه را نشان دادهاند.
انسانها برای فرار از ناکامیها و نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی و محرومیتهای گوناگون، آرزوهایشان را با آرامش خیال در قالب افسانهها، قصهها، متلها، ترانهها و لالاییها گفتهاند. قصه از ابتدای آفرینش تا کنون وجود داشته است و شاید نخستین قصه، قصهٔ آدم و حوا و نخستین قصه گو حضرت آدم باشد که ماجرای رانده شدنش از بهشت را برای فرزندانش تعریف کرد.
قصه گویی هم چنین به عنوان روشی برای آموزش ارزشهای اجتماعی و اخلاقی استفاده شده است. تأکید افلاطون و ارسطو بر قصه گویی برای کودکان نیز از همین جنبه است. قصه دربارهٔ انسانها و اشیاء به صورتی متفاوت و با زبانی خوشایند، آنها را به آموختن ترغیب میکند. درون مایهٔ اصلی قصهها آرزوی انسانها بوده و هست. در واقع انسانها نیازهایشان را با زبانی ساده و قابل فهم در قصه بیان میکنند. طرح مسائل هیجان انگیز و عجیب و ظهور عوامل طبیعی، غیر طبیعی و متافیزیکی باعث میشود شنوندگان از شنیدن قصه لذت ببرند و انگیزهٔ یادگیری در آنها بیشتر شود. کودکان با شنیدن افسا نهها، اسطورهها و قصههای قومی دربارهٔ جهان و آنچه در آن است اطلاعاتی به دست میآورند و در ذهن خود، آرزوهای مطلوبشان را شکل میدهند.
تقریباً تمام افسانههای اقوام و ملل گوناگون این ویژگی را دارند. در قصه تمایلات درونی افراد تجسم خارجی مییابد و چهرهها و حوادث آن قابل فهم میشود. در طب سنتی هندو برای بیماران روانی قصهای میگفتند که مشکل خاص او را مجسم میکرد و از او میخواستند دربارهٔ آن فکر کند. در این روش انتظار داشتند وقتی بیمار به داستان فکر میکند، هم ماهیت دشواریها و گرفتاریهای آزاردهندهٔ زندگی خود ر ا بشناسد و هم راه حلی برای درمان آن پیدا کند. از میان آن چه داستان دربارهٔ ناامیدیها، امیدها و پیروزی انسان بر دشواریها و گرفتاریها میگفت، بیمار میتوانست نه فقط چارهای برای مشکل خود بیابد، بلکه هم چون قهرمان داستان راهی نیز برای بازیابی خویش کشف میکرد.
اما اهمیت قصه تنها برای کمک به رشد انسان و آموختن روشهای درست ِ زندگی نیست. قصه وقتی درمان کننده است که بیمار به جزییاتی از داستان فکر کند. جزییاتی که بیانگر مشکلات و کشمکشهای درونی و کنونی زندگی فرد است و به او کمک میکند به راه حلهای فردی برسد.
کودکی که با شنیدن قصه باور کرده است یک چهرهٔ به ظاهر نفرت انگیز و خطرناک ممکن است، به طرز سحرآمیزی تغییر ماهیت دهد و به بهترین و دوست داشتنیترین دوست و ناجی تبدیل شود (مثل داستان دیو و دلبر یا شاهزاده خانم و قورباغه) میتواند باور کند کودکی را که نمیشناسد، میتواند بهترین دوست او شود. اعتقاد به حقیقت قصه به او جرئت میدهد در نخستین برخورد با یک کودک ناشناس خود را کنار نکشد. قصهها هم شادی آفرینند و هم آموزنده. در قصهها از واژههایی استفاده میشود که کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد. اما بهترین شیوهٔ قصه گویی کدام است؟ در این زمینه، روشهای متفاوتی هست.
از جمله این که لازم است بعد از گفتن هر قصه یا هنگام قصه گویی به کودک فرصت دهیم به قصه فکر کند و دربارهٔ آن حرف بزند. این روش از نظر عاطفی و عقلی برای کودک بسیار مفید است. برای این که داستان توجه کودک را جلب کند بهتر است سرگرم کننده باشد و کنجکاوی او را برانگیزد. هم چنین لازم است تخیل کودک را فعال کند و به او کمک کند توانایی ذهنیاش را افزایش و احساساتش را توضیح دهد.
بهتر است داستان با همهٔ جنبههای شخصیتی کودک ارتباط داشته باشد و از نیازهای کودکانه وی سوء استفاده نکند. قصه باید نیازهای درونی کودک را جدی بگیرد و اعتماد او را به خود و آیندهاش تقویت کند. آگاهی دادن به کودک دربارهٔ دنیایی که در آن زندگی میکند، پرورش عادتهای مفید و ایجاد عزت نفس و حس استقلال طلبی و گسترش خلاقیت از مهمترین هدفهایی است که در قصه گویی برای کودک دنبال میشود. با خواندن قصه و بازگویی آن، نیروی بیان و تکلم کودک رشد پیدا میکند و بر دایرهٔ لغات و اطلاعاتش افزوده میشود. آیدن چمبرز در کتاب گفت و گو دربارهٔ کتاب در این باره میگوید: یک شب که هوا تاریک شده بود، نوهٔ پنج سالهٔ دوستم به دیدن او آمد. این دختر از خانهشان تا خانهٔ پدر بزرگ تنها آمده بود. برای رسیدن به خانهٔ پدر بزرگ (دوستم) باید از راه ِ باریکی از میان درختان میگذشت.
پدر بزرگ پرسید: نترسیدی که تنها آمدی؟» دختر جواب داد: نه، نه، پدر بزرگ، تمام راه برای خودم داستان شنل قرمزی را تعریف کردم!» کودک با خواندن یا گوش سپردن به قصه بر توجه و دقتش به پیرامون خود میافزاید و دربارهٔ هر موضوع و پدیدهای فکر میکند.
او از این راه مهارتهایی مثل خوب دیدن، خوب شنیدن، پرسیدن و به دنبال پاسخ بودن را به دست میآورد. در این میان وظیفهٔ بزرگسالان تنها ایجاد اشتیاق به خواندن در کودکان نیست. بلکه آنها باید برای تداوم خواندن در گروههای سنی برنامههایی را پیش بینی کنند تا عادت به خواندن در درون کودک، پایدار و نهادینه شود. کتابهایی که برای کودکان انتخاب میشود باید جذاب، عمیق و شیرین باشند و با تجربهها، نیازها، علایق و تواناییهای آنها هماهنگ باشد و به کنجکاویها و آرمانهای بلند پروازانهٔ آنها پاسخ دهد. کتاب مناسب، تخیل کودک را تقویت میکند و بر تجربههای او میافزاید. به او لذت میدهد و او را به خواندن علاقه مند میکند.
اما چه کسی باید برای کودک بخواند و به او خواندن یاد بدهد؟
بدیهی است آموزش خواندن به کودک، کاری مشترک بین مدرسه و والدین است. وظیفهٔ والدین تنها این نیست که برای کودک کتاب را بلند بخوانند یا به او الفبا یاد بدهند. بلکه آنها باید کودکان را به خواندن علاقه مند کنند، بر پیشرفت خواندن کودکان نظارت کنند و راهنمای آنها باشند. نقش خانواده از گهواره و لالاییها شروع شده و در مراحلی که دایرهٔ فعالیتهای حسی ـ حرکتی کودک گسترش مییابد، بازی ـ ترانهها بر لالاییها اضافه میشود. ادبیات هر قومی پر از اشعار و ترانههایی است که در سنین ابتدایی و از راه گوش، کودک را با صداها و ساختمان شعر وقصه آشنا میکند و لحظههایی لذت بخش برای او خلق میکند.
از جمله مهمترین پیامدهای داستان خوانی، نزدیک کردن اعضای خانواده به یکدیگر است. در این جا خواندن برای کودک به یک جریان اجتماعی تبدیل میشود. زیرا او در معرض اطلاعات گوناگون در مورد جامعه، مردم و رویدادهای اجتماعی قرار میگیرد. وقتی پدر و مادر برای او کتاب میخوانند در واقع به او الگو میدهند. بردن کودکان به نمایشگاهها و فروشگاههای کتاب به آنها فرصت میدهد بین کتابها بگردند و با کمک بزرگترها کتابهای مورد علاقهٔ خود را پیدا کنند. هم چنین عضو کردن کودکان در کتابخانههای عمومی از وظایف پدر و مادرهاست. وقتی کودک خواندن را یاد گرفت وبرای خواهر یا برادر کوچکتر یا پدر و مادرخود داستان خواند، حس اعتماد به نفس در او تقویت میشود. با این همه، کودکان هر قدر هم در خواندن توانا شوند و مهارت پیدا کنند هنوز نیاز دارند کسی برایشان کتاب بخواند. برای کودک مفهوم خواندن چیزی فراتر از تلفظ کلمات است.
همچنین شنیدن داستان به شکل گروهی بسیاردلپذیرتر از تنهایی خواندن آن است. در این جاست که نقش مدرسه و خواندن به صورت گروهی مطرح میشود. مدرسه با برنامه ریزی صحیح، کاری را که از خانه شروع شده است میتواند پی گیری کند. مدرسه اولین جایی است که کودکان را به طور رسمی با خواندن و متون مکتوب آشنا میکند. البته شکل گیری عادت به مطالعه در مدرسه و گسترش آن به نظام آموزشی بستگی دارد. در این میان، نقش مهم و اساسی مدرسه در ایجاد کتابخانه را نباید فراموش کرد. لازم است کتابخانهٔ مدرسه، انواع مواد چاپی و غیر چاپی را با توجه به هدفهای آموزشی و نیاز دانش آموزان و آموزگاران تهیه کند. در کتابخانه فعالیتهای جمعی زیادی را میتوان انجام داد، از جمله برگزاری جلسههای بحث و گفت و گو و نقد. نتیجهٔ این فعالیتها ایجاد عادت به مطالعه در کودکان است که به تدریج صورت میگیرد. کودکان آن چه را میخوانند با زندگی خود مقایسه میکنند. در واقع کتاب دید شخصی کودکان را نسبت به زندگیشان شفاف میکند و برای آنها دریچهای میگشاید که از آن میان میتوانند زندگی دیگران را ببینند، بررسی کنند و دربارهٔ آن حرف بزنند. تحقیقات نشان داده است کودکانی که از دورهٔ آمادگی و پایهٔ اول دبستان برایشان کتاب خوانده و قصه گفتهاند، در پایهٔ ششم در خواندن و نوشتن از بهترین دانش آموزان بودهاند.
آنها زبان و بیان نوشتاری روانی داشتهاند و مهارت آنها در استفاده از حروف ربط و جملههای وابسته برای سازگار کردن مطالب و افکار خود چشمگیر بوده است. بررسی کتاب، برپایی نمایشگاههای موضوعی، برگزاری دورههای کوتاه مدت آموزشی برای بالا بردن مهارتهای هنری هم چون نویسندگی، نقاشی، خطاطی، مجسمه سازی، موسیقی، قصه گویی و کارهای دستی و هنری، از دیگر فعالیتهای مؤثر در بالا بردن توان کودکان است. بهترین کتابهایی که کودکان را به بلند خوانی تشویق میکند کتابهایی است که تکرار زبانی دارد. کتابهای تصویری بدون متن هم برای تمرین قصه گویی و تقویت زبان گفتار و نوشتار مناسب است. هر کتابی میتواند کودک را به آفریدن قصهٔ خودش تشویق کند. اما قصه و قصه گویی، کار کرد مهم دیگری نیز دارد که شاید کمتر به آن پرداخته میشود. قصه بهترین وسیله برای فهم بزرگترین آثار ادبی و هنری است. لوئیس مک نیس، نویسندهٔ انگلیسی میگوید: قصههای واقعی همیشه برای من معنای بسیاری داشتهاند. حتی وقتی دبیرستان میرفتم و اعتراف به آن باعث رسواییام میشد. من از مطالعهٔ داستانهای عامیانه مثل قصههای هانس کریستین اندرسن، اسطورهها و داستانهای ملل اروپای شمالی، آلیس در سرزمین عجایب و کودکان آب شروع کردم و دوازده ساله بودم که با مطالعهٔ شهبانوی سرزمین پریان گامی به سوی پیشرفت برداشتم.»
قصهها بر خلاف شکلهای دیگر ادبیات، کودک را در راه کشف هویت و معنای زندگی خویش هدایت میکند. قصه به کودک میآموزد برای ادامهٔ تکامل شخصیت فردی چه تجربههایی ضروریاند. قصه به کودک قول میدهد اگر شجاع باشد و در راه این تلاش ِ طاقت فرسا و مهیب قدم بردارد، نیروهای خیر اندیش و نیکوکار به کمکش میآیند و موفقیت او حتمی خواهد بود. قصهها به کسانی که بز دل و تنگ نظرند و کوشش نمیکنند هویت خویش را بیابند، اخطار میکنند که ناچار خواهند شد به یک زندگی ملال آور و یکنواخت قناعت کنند.
البته اگر به سرنوشت بدتری دچار نشوند. اسطورهها، داستانهای مذهبی و قصهها، نیروی تخیل کودک را تغذیه و تقویت میکنند. این گونه داستانها به مهمترین پرسشهای کودک پاسخ میدهند و عامل مؤ ثر و مهمی در تربیت اجتماعی آنها هستند. دریغ که این داستانها از کودکان امروز گرفته شده است و به صورت ابتر، در فیلمها و سریالها نشان داده میشوند و امکان پرورش تخیل را از کودکان میگیرند. ادبیات به شیوههای گوناگون باعث رشد عاطفی کودکان میشود.
داستانهای علمی – تخیلی، آنها را به تأمل و اندیشه در بارهٔ آینده وا میدارد. داستانهای واقع گرای نو کودکان را نسبت به شناخت انسان امرزی و رابطهاش با محیط زیست کنجکاو میکند. کودک به کمک ادبیات با شیوههای برخورد انسانها و دشواریهای زندگی خود آشنا میشود و از شخصیتهای داستانها میآموزد چگونه گرفتاریهای مشابه را رفع و احساس دیگران را درک کند. با الهام از همین تجربههاست که کودکان به نوشتن یا بازگو کردن قصههایی ساخته و پرداختهٔ ذهن خود یا اجرای نمایش بر انگیخته میشوند. جورج شانون میگوید: انسان در دوران کودکی به ارزشهای ادبیات دست مییابد و تأثیر عمیق آن در بزرگسالی پدیدار میشود.» خواندن و آشنایی با ادبیات بر کودکان اثرات متفاوتی دارد، چنان که جون گلیزر میگوید: ادبیات در رشد عاطفی کودکان سهیم میشود. سهم ادبیات در بروز احساسات و عواطف و به دست دادن تصویری از این احساسها و شناسایی آن است.» کودکان نسبت به آن چه میخوانند واکنش نشان میدهند. واکنشهای کودکان نسبت به ادبیات از پیدایش و پیشرفت عوامل متفاوتی تأثیر میپذیرد و رشد و پرورش زبانی، شناختی، اجتماعی و اخلاقی در کودکان بر شیوهٔ برداشت آنها از یک داستان تأثیر میگذارد.
باورها، انتظارها، مهارت خواندن، موقعیت اقتصادی، اجتماعی، جنس، سبک فردی خواننده در خواندن او و اثر پذیریاش دخالت دارند. معمولاً متنهای ادبی ساختارهای روایی متفاوتی دارند از نسبتاً ساده در قصههای عامیانه تا طرج های تودرتو، مفصل و بلند در رمان با درونمایه های در هم پیچیده، شخصیت پردازیهای مشروح و زبان پیچیده. هر گونهٔ ادبی ویژگی منحصر به فردی دارد و کارکردی متفاوت. کتابها در انواع گوناگون به کودکان امکان میدهند انگیزههای شخصی و انگیزههایی را که بر دیگران تأثیر دارند درک کنند و نسبت به آنها واکنش نشان دهند.
منابع:
۱-شناخت ادبیات کودکان: گونهها و کاربردها. دونا نورتون. مترجمان: منصوره راعی، ثریا قزل ایاغ ودیگران. تهران: نشر قلمرو.۱۳۸۲
۲-افسون افسانهها، برونو بتلهایم، ترجمهٔ اختر شریعت زاده، تهران: انتشارات هرمس، ۱۳۸۱
۳-برایم بخوان. برنیس ای. کولینان، ترجمهٔ فاطمه امین ناصری، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.۱۳۸۲
۴-Straight Talk About Reading,Susan L.Hall and Louisa C.Moats.Published by Contemporary Books. -
۵- هنر و فن قصه گویی. الین گرین. ترجمه: طاهره آدینه پور. تهران: انتشارات ابجد.۱۳۷۸ ترجمه و تدوین: فرمهر منجزی
درباره این سایت